Σε μια εποχή έντονης οικονομικής αστάθειας και πίεσης για τα νοικοκυριά, τα νεότερα στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδος έρχονται να δημιουργήσουν ερωτήματα αλλά και ενδείξεις για μια πιο σύνθετη εικόνα της ελληνικής οικονομίας. Παρά την ακρίβεια και τον υψηλό πληθωρισμό, οι τραπεζικές καταθέσεις σημείωσαν σημαντική άνοδο τον Μάιο του 2025, καταγράφοντας αύξηση που ξεπερνά το 1,2 δισ. ευρώ μέσα σε έναν μήνα.
📈 Η αντίφαση της εποχής: Καταθέσεις «ανεβαίνουν», πορτοφόλια «στενάζουν»
Η αύξηση αυτή καταγράφεται σε μια περίοδο που οι λόγοι για αποταμίευση μοιάζουν λιγότερο πειστικοί:
- Οι αποδόσεις από τις καταθέσεις παραμένουν σχεδόν μηδενικές.
- Ο πληθωρισμός ροκανίζει το εισόδημα.
- Οι επενδυτικές εναλλακτικές εμφανίζονται πιο συμφέρουσες.
Ωστόσο, τα νούμερα μιλούν από μόνα τους:
- Καταθέσεις ιδιωτικού τομέα αυξήθηκαν κατά 1,22 δισ. ευρώ.
- Επιχειρηματικές καταθέσεις ενισχύθηκαν κατά 867 εκατ. ευρώ, ανακτώντας έδαφος μετά από απώλειες τον Απρίλιο.
- Οι καταθέσεις νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 356 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας ετήσια αύξηση 3%.
- Οι χορηγήσεις δανείων προς επιχειρήσεις αυξήθηκαν κατά 471 εκατ. ευρώ, με ετήσιο ρυθμό 17,5%.
🏦 Πού οφείλεται η αύξηση καταθέσεων;
Η εικόνα αυτή, που μοιάζει αντιφατική με την καθημερινότητα πολλών πολιτών, εξηγείται εν μέρει από τους εξής παράγοντες:
- Ανοδική πορεία της οικονομίας:
Το ΑΕΠ κατέγραψε αύξηση 2,2% το πρώτο τρίμηνο του 2025, με τις ετήσιες προβλέψεις να φτάνουν το 2,3%. Αυτό ενισχύει την επιχειρηματική δραστηριότητα και οδηγεί σε αυξημένο δανεισμό, άρα και προσωρινή αύξηση των καταθέσεων από κεφάλαια που δεν έχουν ακόμη επενδυθεί. - Αβεβαιότητα και ανασφάλεια:
Η γεωπολιτική ρευστότητα ωθεί επιχειρήσεις και νοικοκυριά να «θωρακίσουν» τα οικονομικά τους, δημιουργώντας αποθεματικά ασφαλείας. Ειδικά οι επιχειρήσεις ενισχύουν τα ταμειακά τους διαθέσιμα ως μέτρο πρόληψης ενάντια σε μελλοντικές αναταράξεις. - Αλλαγή αποταμιευτικής κουλτούρας:
Η εμπειρία της πανδημίας φαίνεται να έχει καλλιεργήσει σε ορισμένα κοινωνικά στρώματα πιο έντονη αποταμιευτική συνείδηση, με στόχο τη διατήρηση οικονομικής σταθερότητας.
⚖️ Η άνιση εικόνα πίσω από την άνοδο
Παρά τη θετική πορεία των καταθέσεων, η πραγματική οικονομία δεν μοιράζεται ομοιόμορφα αυτή την «ευημερία». Η αγοραστική δύναμη μεγάλου μέρους του πληθυσμού συνεχίζει να φθίνει, με τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα να βλέπουν το εισόδημά τους να εξανεμίζεται σε βασικά έξοδα.
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, η αγοραστική δύναμη των Ελλήνων παραμένει 30% κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, τοποθετώντας τη χώρα στην προτελευταία θέση μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε.
🧩 Η μεγάλη εικόνα
Η ενίσχυση των καταθέσεων είναι θετικό σήμα για το τραπεζικό σύστημα και την ομαλότητα της οικονομίας. Ωστόσο, δεν αντικατοπτρίζει ολόκληρη την κοινωνική πραγματικότητα. Οι αυξήσεις προέρχονται κυρίως από επιχειρήσεις και εύρωστα νοικοκυριά, ενώ η καθημερινότητα μεγάλου μέρους του πληθυσμού χαρακτηρίζεται από επιβίωση, όχι ανάπτυξη.
Η βιώσιμη ανάπτυξη οφείλει να συνυπολογίζει την κοινωνική συνοχή. Οι θετικοί δείκτες, όσο εντυπωσιακοί κι αν είναι, δεν αρκούν αν δεν μεταφράζονται σε ουσιαστική βελτίωση της ζωής για όλους.
