Η νέα γενιά εργαζομένων έρχεται αντιμέτωπη με μια δυσάρεστη πραγματικότητα: η τεχνητή νοημοσύνη απειλεί να εξαφανίσει το πρώτο βήμα στην επαγγελματική τους πορεία πριν καν το κάνουν.
Για χιλιάδες αποφοίτους πανεπιστημίων που ετοιμάζονται να εισέλθουν στην αγορά εργασίας, οι προοπτικές μοιάζουν πιο θολές από ποτέ. Η εύρεση της πρώτης θέσης εργασίας γίνεται όλο και πιο δύσκολη, καθώς η οικονομική επιβράδυνση και η ταχύτατη ενσωμάτωση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης αλλάζουν τους κανόνες του παιχνιδιού.
Σύμφωνα με τον Aneesh Raman, υψηλόβαθμο στέλεχος του LinkedIn, η κατάσταση θυμίζει τις μαζικές αναταράξεις στη βιομηχανία των δεκαετιών του ’70 και του ’80 — μόνο που αυτή τη φορά, το πλήγμα αφορά τις δουλειές γραφείου. «Το πρώτο σκαλοπάτι της επαγγελματικής σκάλας μοιάζει να εξαφανίζεται», δηλώνει στους New York Times.
📉 Οι πρώτες δουλειές… πάνε στην AI
Αρκετές θέσεις εισαγωγικού επιπέδου που κάποτε λειτουργούσαν ως χώρος μάθησης —όπως η βασική ανάλυση δεδομένων, ο προγραμματισμός, οι νομικές υποστηρικτικές εργασίες και η εξυπηρέτηση πελατών— σήμερα αναλαμβάνονται από αυτοματοποιημένα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης. Στη Wall Street, η φημολογία για μείωση προσλήψεων νεοεισερχομένων ενισχύει την ανασφάλεια.
Παράλληλα, τα ποσοστά ανεργίας σε νέους απόφοιτους αυξάνονται με ταχύτερο ρυθμό από τον γενικό μέσο όρο. Αν και δεν υπάρχουν ακόμη σαφή στοιχεία ότι η AI ευθύνεται απόλυτα για αυτή την τάση, η συσχέτιση είναι ανησυχητική.
🛠️ Η AI αλλάζει τον ρόλο των junior υπαλλήλων
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι εργοδότες σταμάτησαν να χρειάζονται νέους. Αντίθετα, σε ορισμένες περιπτώσεις η τεχνητή νοημοσύνη βοηθά να μειωθεί ο φόρτος των junior θέσεων, επιτρέποντας σε νέους εργαζομένους να αναλάβουν πιο απαιτητικά καθήκοντα νωρίτερα.
Ωστόσο, οι αλλαγές στον τεχνολογικό τομέα φαίνεται πως είναι μόνο η αρχή. Ο Raman προειδοποιεί ότι η «μετάλλαξη» της αγοράς θα επεκταθεί σε κλάδους όπως τα χρηματοοικονομικά, τα ταξίδια, η εστίαση και οι επαγγελματικές υπηρεσίες — με κοινό παρονομαστή τις θέσεις γραφείου.
🧩 Η επόμενη μέρα για τη Gen Z
Οι ειδικοί επισημαίνουν δύο βασικούς άξονες για την αντιμετώπιση της κατάστασης:
- Εκσυγχρονισμός της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με ενσωμάτωση δεξιοτήτων σχετικών με την τεχνητή νοημοσύνη.
- Αναβάθμιση των junior θέσεων με στόχο την ανάπτυξη ανθρώπινων δεξιοτήτων (όπως επικοινωνία, δημιουργικότητα, συνεργασία).
Ο Timothy Young, CEO της Jasper.ai, δηλώνει ότι στη νέα εποχή της «εμπορευματοποιημένης νοημοσύνης», η διαφορά δεν θα κάνει το IQ, αλλά η περιέργεια και η ψυχική ανθεκτικότητα. Οι εταιρείες πρέπει να βλέπουν τους νέους όχι μόνο ως εκτελεστικά χέρια, αλλά ως εξελισσόμενους πόρους με προοπτική.
Ο Chris Hyams, CEO του Indeed, υπογραμμίζει ότι η AI μπορεί να αναλάβει σημαντικό ποσοστό των δεξιοτήτων που απαιτούνται στις δουλειές — αλλά όχι το σύνολο. Σύμφωνα με τα δεδομένα του Indeed, για περίπου 2/3 όλων των επαγγελμάτων, η μισή «δουλειά» μπορεί ήδη να καλυφθεί με συστήματα γενετικής AI.
🧪 Δεν είναι όλα όπως φαίνονται
Παρότι μεγάλες εταιρείες όπως η Klarna και η Duolingo υιοθέτησαν επιθετικές στρατηγικές αυτοματοποίησης, σταδιακά φαίνεται να αναθεωρούν τη στάση τους. Την ίδια στιγμή, στοιχεία δείχνουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν έχει φέρει πάντα τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Έρευνα της IBM αποκάλυψε ότι το 75% των έργων AI αποτυγχάνουν να επιτύχουν τους στόχους τους. Παράλληλα, μελέτη του National Bureau of Economic Research έδειξε σχεδόν μηδενική επίδραση της AI στους μισθούς και τις ώρες εργασίας σε αρκετούς τομείς.
Όπως σχολίασε ο οικονομολόγος του Πανεπιστημίου του Σικάγο, Anders Humlum, «η μετάβαση προς την εποχή της AI είναι πολύ πιο αργή και αποσπασματική από όσο υπέθετε η τεχνολογική φαντασία».
