Υπάρχουν πληγές που φαίνονται.
Και υπάρχουν κι εκείνες που το μυαλό κρύβει τόσο βαθιά, που μοιάζουν να μην υπήρξαν ποτέ.
Μοιάζουν με σκιά που ξεχάσαμε στο υπόγειο.
Μπορεί να είσαι ενήλικος και να τρομάζεις όταν κάποιος υψώνει τον τόνο της φωνής του.
Μπορεί να μη σε χωράνε οι αγκαλιές χωρίς να ξέρεις γιατί.
Μπορεί να μη θυμάσαι τίποτα από τα παιδικά σου χρόνια… και να λες “έτσι είμαι εγώ”.
Όμως κάπου, στα αθέατα υπόγεια της μνήμης, κάτι συνεχίζει να ζει.
Ίσως ένα βλέμμα.
Ίσως μια κραυγή.
Το μυαλό είναι σοφό.
Και για να μας προστατέψει, μερικές φορές, επιλέγει να σβήσει.
Όχι για πάντα.
Απλώς… μέχρι να είμαστε έτοιμοι να θυμηθούμε.
Μια Παραβολή για την Απώθηση
Κάθε σπίτι έχει ένα υπόγειο.
Κάποια είναι φωτεινά και τακτοποιημένα.
Άλλα, γεμάτα σκόνη, κουτιά που δεν ανοίχτηκαν ποτέ και παλιά πράγματα που ξεχάστηκαν.
Μια νεαρή γυναίκα, η Άννα, επιστρέφει στο πατρικό της.
Κατεβαίνει δειλά τα σκαλιά.
Μια μυρωδιά παλιάς υγρασίας την χτυπάει στο πρόσωπο.
Το φως τρεμοπαίζει.
Ο αέρας είναι βαρύς, σαν να κουβαλά μνήμες.
Κάπου εκεί, σ’ ένα ράφι, το κουτί.
Ένα κουτί με μια ταμπέλα: “Να μην ανοιχτεί”.
Το ίδιο κουτί που είχε δει μικρή, τη μέρα που οι φωνές και οι σιωπές διέλυσαν την οικογένεια.
Το κοιτάζει.
Το αγγίζει.
Διστάζει.
Και τελικά… το αφήνει πίσω.
Αυτό είναι η απώθηση.
Δεν πετάς τίποτα.
Απλώς το κλείνεις σ’ ένα κουτί, μέχρι να αντέξεις να το ανοίξεις.
Η Απώθηση Είναι Άμυνα
Ο πρώτος που μίλησε γι’ αυτή ήταν ο Σίγκμουντ Φρόυντ.
Την περιέγραψε ως “το θεμέλιο του ασυνειδήτου”.
Μια ψυχική κίνηση που ενεργοποιείται όταν μια εμπειρία ή ένα συναίσθημα είναι τόσο επώδυνο, που δεν μπορεί να αντέξει το φως της επίγνωσης.
Δεν πρόκειται για διαγραφή.
Η μνήμη δεν χάνεται.
Απλώς αποθηκεύεται αλλού.
Γίνεται σώμα.
Γίνεται σιωπή.
Γίνεται συμπεριφορά.
Ένας άνδρας που δεν θυμάται τα γενέθλια του πατέρα του, γιατί εκείνη τη μέρα τους εγκατέλειψε.
Μια γυναίκα που δεν κοιτάζεται στον καθρέφτη, επειδή κάποτε της είπαν πως “δεν αξίζει”.
Κάποιος που νιώθει ντροπή κάθε φορά που κάνει λάθος, γιατί κάποτε κάθε λάθος του γινόταν “δραματικό γεγονός”.
Η Επιστήμη Μιλά Ξανά για το Ασυνείδητο
Η ψυχολογία του 21ου αιώνα επανέρχεται σ’ αυτό που κάποτε θεωρούνταν “φροϋδικό παραμύθι”.
Μελέτες από το Harvard Medical School έδειξαν πως ο εγκέφαλος μπορεί να καταστείλει τραυματικές αναμνήσεις μέσω ενεργοποίησης του προμετωπιαίου φλοιού.
Ο Daniel Schacter περιγράφει την απώθηση ως “ενεργητική λήθη” – όχι αδυναμία, αλλά στρατηγική επιβίωσης.
Ο Bessel van der Kolk, στο The Body Keeps the Score, εξηγεί:
Το τραύμα δεν αποθηκεύεται όπως μια καθημερινή ανάμνηση.
Αποθηκεύεται στο σώμα.
Χωρίς λέξεις.
Χωρίς χρονική σειρά.
Χωρίς επίγνωση.
Το Σώμα Θυμάται Πρώτο
Πολλοί ξεκινούν θεραπεία για σωματικά συμπτώματα – αυχενικά, κρίσεις πανικού, αϋπνίες – χωρίς να υπάρχει “λογική εξήγηση”.
Κι όμως, το σώμα έχει καταγράψει αυτό που η ψυχή δεν μπορούσε να αντέξει.
Όταν το παρελθόν δεν έχει ειπωθεί, εκδηλώνεται εκεί που βρίσκει χώρο:
Στο σώμα, στο δέρμα, στην αναπνοή, στην απόσυρση, στην υπεραντίδραση, στην αϋπνία ή στους πόνους χωρίς αιτία.
Μπορεί να νιώσεις ότι ένα άρωμα σε πνίγει χωρίς λόγο.
Ή να έχεις εφιάλτες που δεν καταλαβαίνεις.
Ή να φεύγεις από σχέσεις χωρίς να σε έχει πληγώσει κανείς.
Το τραύμα δεν φεύγει επειδή το αγνοείς.
Απλώς αλλάζει μορφή.
Όπως λέει η ψυχοδυναμική θεωρία:
“Το σώμα θυμάται, ακόμη κι όταν το μυαλό ξεχνά.”
Η Ιστορία της Μαρίας
Η Μαρία, 29 ετών, μπήκε σε θεραπεία λόγω κρίσεων πανικού.
Δεν υπήρχε – όπως έλεγε – κανένας συγκεκριμένος λόγος.
Μήνες μετά, θυμήθηκε ένα “όνειρο”:
Στα 7 της, ένας συγγενής την είχε απειλήσει.
Ήταν σίγουρη πως το είχε φανταστεί.
Μέχρι που το σώμα της άρχισε να θυμάται.
Η απώθηση δεν είναι επιλογή.
Είναι επιβίωση.
Το Κουτί Κάποτε Ανοίγει
Το να μην θυμάσαι, δεν σημαίνει ότι είσαι “σπασμένος”.
Σημαίνει ότι τότε, το μυαλό σου έκανε το καλύτερο που μπορούσε για να επιβιώσεις.
Η ψυχοθεραπεία δεν ανοίγει τα κουτιά με το ζόρι.
Δημιουργεί τον χώρο και την ασφάλεια για να ανοίξουν μόνα τους, όταν είσαι έτοιμος.
Και Αντί για Τέλος… Ένα Ξεκίνημα
Το ταξίδι της επανασύνδεσης με την αλήθεια μας δεν είναι πάντα άμεσο.
Ούτε εύκολο.
Αλλά είναι δυνατό και απελευθερωτικό.
Δεν χρειάζεται να πιέσεις τίποτα.
Απλώς να παρατηρήσεις.
Να ακούσεις τον θυμό σου.
Την απόσταση που παίρνεις.
Τον φόβο που νιώθεις χωρίς να ξέρεις γιατί.
Γιατί εκεί κρύβεται η αλήθεια.
Όχι για να πονέσεις.
Αλλά για να λυτρωθείς.
Υ.Γ.
“Δεν χρειάζεται να θυμηθείς για να γιατρευτείς. Αρκεί να σταθείς με αγάπη δίπλα σ’ αυτό που κάποτε πόνεσε.”
Γιώργος Ντίνος
Σύμβουλος Αυτογνωσίας & Μεταμόρφωσης
Well-being Mentor
Co-founder of Butterfly Effect Holistic Harmony Center
Ακολούθησε μας για περισσότερες συμβουλές και έμπνευση!
Μάθε περισσότερα και ανακάλυψε τον κόσμο του Butterfly Effect Holistic Harmony Center
