Νομολογιακός Σταθμός για τα Δάνεια του Νόμου Κατσέλη: Κρίσιμη Απόφαση του Αρείου Πάγου Αναμένεται Πριν τις Δικαστικές Διακοπές

Σε μια περίοδο έντονης αβεβαιότητας και πολιτικοοικονομικής πίεσης, εντός των επόμενων ημερών αναμένεται η απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού των τόκων στα δάνεια που έχουν υπαχθεί στον Νόμο Κατσέλη (Ν. 3869/2010). Πρόκειται για μια απόφαση-ορόσημο, που μπορεί να ανατρέψει πλήθος ευνοϊκών για τους δανειολήπτες δικαστικών αποφάσεων, αλλά και την πρόσφατη εισήγηση της Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, προκαλώντας ισχυρές αναταράξεις στο τραπεζικό σύστημα.

Έντονο παρασκήνιο και πιέσεις από τράπεζες και servicers

Το τελευταίο διάστημα, οι χρηματοδοτικοί φορείς –συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών και των εταιρειών διαχείρισης (servicers)– εντείνουν το παρασκήνιο ασκώντας πίεση προς την κυβέρνηση και τη Δικαιοσύνη, με στόχο να υποστηρίξουν τη θέση τους υπέρ του υπολογισμού των τόκων επί του συνολικού κεφαλαίου και όχι επί των μηνιαίων δόσεων.

Οι φορείς αυτοί επισημαίνουν ότι σε περίπτωση που επικρατήσει η ερμηνεία της Εισαγγελέως υπέρ των δανειοληπτών, οι οικονομικές απώλειες για τις τιτλοποιήσεις δανείων –ειδικά όσες εντάσσονται στο σχέδιο «Ηρακλής»– θα ξεπεράσουν το 1 δισ. ευρώ. Μάλιστα, σε υπόμνημα που κατέθεσαν στην κυβέρνηση από τον Φεβρουάριο, συνοδευόμενο από σχετική οικονομοτεχνική μελέτη, υποστηρίζουν ότι η ζημία αυτή είναι μη αναστρέψιμη.

Νομικές αιτιάσεις και ανησυχίες για προηγούμενες δικαστικές αποφάσεις

Οι servicers υποστηρίζουν ότι το νομικό πλαίσιο του Ν. 3869/2010 είναι σαφές και προβλέπει την τοκοχρεωλυτική εξυπηρέτηση του συνολικού ποσού της οφειλής, σύμφωνα με τη διατύπωση του άρθρου 9, παράγραφος 2. Επιπλέον, προειδοποιούν για τον κίνδυνο δημιουργίας «βιομηχανίας αγωγών», από δανειολήπτες που ενδέχεται να διεκδικήσουν αναδρομικά τις διαφορές που πλήρωσαν με εσφαλμένο υπολογισμό επιτοκίων.

Πέραν των νομικών και οικονομικών επιχειρημάτων, οι φορείς εκφράζουν έντονη ανησυχία για πιθανό ντόμινο σε άλλες κατηγορίες δανείων, αν ανατραπεί η ερμηνεία που εφαρμόζεται ως τώρα.

Η εισήγηση της Εισαγγελέως και το κοινωνικό αποτύπωμα

Από την πλευρά της Δικαιοσύνης, η εισήγηση της Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, Γεωργίας Αδειλίνη, ξεκάθαρα τάσσεται υπέρ των δανειοληπτών. Σύμφωνα με την ίδια, ο υπολογισμός των τόκων θα πρέπει να γίνεται με βάση τη μηνιαία δόση, ώστε να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα της ρύθμισης.

Η θέση της Εισαγγελέως εδράζεται στον πυρήνα του Νόμου Κατσέλη: την προστασία των οικονομικά αδύναμων φυσικών προσώπων και την αποτροπή της απώλειας της πρώτης κατοικίας. Τονίζει ότι η επιβάρυνση των δανειοληπτών με υπέρογκες δόσεις, λόγω υπολογισμού τόκων επί του συνολικού κεφαλαίου, καταστρατηγεί τον σκοπό του νόμου και μπορεί να οδηγήσει σε μαζική κατάρρευση των ρυθμίσεων.

Επιπλέον, επισημαίνει ότι η διατήρηση της ικανότητας εξυπηρέτησης των δανείων έχει ευρύτερη σημασία για το δημόσιο συμφέρον: συμβάλλει στη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αποτρέπει τους μαζικούς πλειστηριασμούς και συγκρατεί τις πιέσεις στις τιμές ακινήτων.