Η πτώση των ποσοστών εμβολιασμού και η επανεμφάνιση κρουσμάτων ιλαράς στις ΗΠΑ προκαλούν έντονη ανησυχία στους ειδικούς, την ώρα που ηγετική θέση στον τομέα της υγείας αναλαμβάνει άτομο που έχει εκφράσει αμφιβολίες για την ασφάλεια των εμβολίων.
Από την αρχή του 2024, στο Τέξας έχουν καταγραφεί 90 περιστατικά ιλαράς, ενώ δεκάδες άλλα έχουν εντοπιστεί σε πολιτείες όπως το Νέο Μεξικό, αναζωπυρώνοντας τον φόβο για την επιστροφή μιας νόσου που είχε σχεδόν εξαλειφθεί χάρη στον εμβολιασμό. Ο παιδίατρος και ειδικός στις λοιμώξεις, Πολ Όφιτ, προειδοποιεί πως η ιλαρά αποτελεί προάγγελο μιας ευρύτερης υγειονομικής κρίσης, καθώς τα ποσοστά εμβολιασμού μειώνονται σημαντικά από την περίοδο της πανδημίας COVID-19.
Παρά τη γενική υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού για την ιλαρά, το ποσοστό εμβολιασμού των παιδιών ηλικίας 4-5 ετών μειώθηκε σε εθνικό επίπεδο από 95% το 2019 σε λιγότερο από 93% το 2023, με κάποιες πολιτείες να εμφανίζουν ακόμη χαμηλότερα ποσοστά. Στο Άινταχο, για παράδειγμα, το ποσοστό εμβολιασμού έπεσε κάτω από το 80%.
Οι ειδικοί ανησυχούν πως η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί περαιτέρω με την ανάληψη του υπουργείου Υγείας από τον Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ, ο οποίος έχει στο παρελθόν αμφισβητήσει την ασφάλεια των εμβολίων και έχει προωθήσει παραπληροφόρηση σχετικά με αυτά. Η μείωση της εμβολιαστικής κάλυψης ήδη έχει ως αποτέλεσμα την επανεμφάνιση ασθενειών που θεωρούνταν σχεδόν εξαλειμμένες, όπως η ιλαρά και ο κοκκύτης. Στη Λουιζιάνα, πρόσφατα κρούσματα κοκκύτη οδήγησαν στον θάνατο δύο παιδιών, γεγονός που αποδίδεται στην ανεπαρκή εμβολιαστική προστασία.
Πολλές πολιτείες των ΗΠΑ επιτρέπουν εξαιρέσεις από τον υποχρεωτικό εμβολιασμό για θρησκευτικούς ή φιλοσοφικούς λόγους. Στο Τέξας, οι γονείς μπορούν απλώς να δηλώσουν ότι δεν επιθυμούν τον εμβολιασμό του παιδιού τους, χωρίς να χρειάζεται ιατρική αιτιολόγηση. Στην ίδια πολιτεία, τα περισσότερα από τα 90 κρούσματα ιλαράς εντοπίζονται σε περιοχή όπου κατοικεί μεγάλος αριθμός Μεννονιτών, μιας συντηρητικής θρησκευτικής κοινότητας. Η κατάσταση αυτή θυμίζει την επιδημία ιλαράς του 2019 στη Νέα Υόρκη και το Νιού Τζέρσι, όπου είχαν καταγραφεί πάνω από 1.100 κρούσματα στην κοινότητα των υπερορθόδοξων Εβραίων.
Οι λόγοι για την αύξηση της επιφυλακτικότητας απέναντι στα εμβόλια ποικίλλουν – από θρησκευτικές πεποιθήσεις και ανησυχίες για πιθανές παρενέργειες, μέχρι τη γενικότερη δυσπιστία προς το σύστημα υγείας και τις αρχές, ιδιαίτερα μετά την πανδημία COVID-19. Ο Ρίτσαρντ Χιους, ειδικός σε θέματα δημόσιας υγείας, σημειώνει ότι πολλοί πολίτες νιώθουν δυσαρέσκεια για τη διαχείριση της πανδημίας και τις αντικρουόμενες οδηγίες σχετικά με τη χρήση μάσκας και τον υποχρεωτικό εμβολιασμό.
Παράλληλα, η πολιτικοποίηση του ζητήματος του εμβολιασμού εντείνεται. Ο αριθμός των νομοσχεδίων που προωθούν την άρση της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού ή τη χαλάρωση των σχετικών κανόνων έχει διπλασιαστεί σε σύγκριση με την περίοδο πριν από την πανδημία. Σε ορισμένες πολιτείες, όπως η Μοντάνα, οι αρχές έχουν σταματήσει να τηρούν στοιχεία για την εμβολιαστική κάλυψη, ενώ σε άλλες, όπως η Λουιζιάνα, οι εκστρατείες προώθησης του εμβολιασμού έχουν περιοριστεί.
Ο Πολ Όφιτ προειδοποιεί ότι η λήθη σχετικά με τις σοβαρές συνέπειες ασθενειών όπως η ιλαρά δημιουργεί ένα επικίνδυνο κενό: «Πριν την ανάπτυξη του εμβολίου, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, οι ΗΠΑ κατέγραφαν 3 έως 4 εκατομμύρια κρούσματα ιλαράς ετησίως και έως 500 θανάτους. Οι πολίτες σήμερα δεν συνειδητοποιούν τον κίνδυνο».
Η τάση αυτή, σύμφωνα με τους ειδικούς, αποτελεί προειδοποιητικό σημάδι για σοβαρότερες υγειονομικές κρίσεις στο μέλλον.
