Παράνομη στάθμευση, ξεχασμένα πρόστιμα και παλιά χρέη: πώς οι δήμοι προχωρούν σε δεσμεύσεις λογαριασμών ακόμη και για παραβάσεις πριν το 2015.

Μαζικές δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών πολιτών ξεκίνησαν να εφαρμόζουν οι δήμοι της χώρας, επιχειρώντας να εισπράξουν παλαιές οφειλές που αφορούν κυρίως πρόστιμα από παραβάσεις, όπως η παράνομη στάθμευση. Πρόκειται για χρέη που χρονολογούνται ακόμη και πριν από το 2015, τα οποία παρέμεναν ανεξόφλητα και σήμερα τίθενται στο στόχαστρο, παρά το ότι -σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο- έχουν συμπληρωθεί τα όρια παραγραφής των πέντε ετών.

📜 Το νομικό υπόβαθρο: Πότε παραγράφονται τα χρέη;

Η γενική ρύθμιση που ισχύει σήμερα για τις αξιώσεις των δήμων προβλέπει ότι αυτές παραγράφονται σε πέντε έτη από το οικονομικό έτος της βεβαίωσης. Ωστόσο, για χρέη που δημιουργήθηκαν πριν από το 2019 ισχύουν διαφορετικές νομικές προβλέψεις, που επιτρέπουν στους δήμους να συνεχίσουν τη διεκδίκησή τους.

Συγκεκριμένα, οι οφειλές από πρόστιμα παράνομης στάθμευσης διέπονται ακόμη από διατάξεις του αναγκαστικού νόμου 344/1968, σύμφωνα με τις οποίες η παραγραφή επέρχεται έπειτα από 20 χρόνια. Μάλιστα, εξαιρούνται ρητά από τον ευνοϊκό νόμο 5043/2023, που είχε περιορίσει τη διεκδίκηση οφειλών γεννημένων πριν το 2019 μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις (μη υποβολή ή ανακριβής δήλωση από πολίτες).

🧾 Η «παγίδα» της μεταβατικής διάταξης

Οι δήμοι στηρίζονται και σε μια μεταβατική ρύθμιση του υπουργείου Εσωτερικών (άρθρο 72 του ν. 5027/2023), που αναφέρει πως τα χρέη προς τους ΟΤΑ που γεννήθηκαν έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2018, και παραμένουν ενεργά βάσει του νόμου του 1968, μπορούν να συνεχίσουν να διεκδικούνται για επιπλέον δύο χρόνια —δηλαδή έως και τις 3 Μαρτίου 2025.

Για τις περιπτώσεις αυτές προβλέπεται και παράταση της αποσβεστικής προθεσμίας κατά πέντε επιπλέον έτη. Η διάταξη αυτή αφορά κυρίως πρόστιμα και τέλη που βεβαιώθηκαν χωρίς την εμπλοκή του πολίτη, δηλαδή χωρίς να απαιτείται δήλωση εκ μέρους του.

🖥️ Ψηφιακές κατασχέσεις με τεχνογνωσία ΑΑΔΕ

Το πλέον ανησυχητικό στοιχείο για τους πολίτες είναι ότι οι δήμοι έχουν πλέον στα χέρια τους ψηφιακά εργαλεία αναγκαστικής είσπραξης, αντίστοιχα με εκείνα της ΑΑΔΕ. Με βάση το άρθρο 32 του νόμου 5143/2024, οι ΟΤΑ μπορούν να προχωρούν σε ηλεκτρονικές κατασχέσεις λογαριασμών, μέσω ειδικής ψηφιακής πλατφόρμας.

Η διαδικασία είναι αυτοματοποιημένη:

• Ο δήμος αποστέλλει ηλεκτρονικά το κατασχετήριο στην τράπεζα.
• Η τράπεζα απαντά για το διαθέσιμο υπόλοιπο.
• Τα ποσά δεσμεύονται και κατατίθενται σε λογαριασμό του Δημοσίου ή του οικείου δήμου εντός 10 ημερών.
• Η επικοινωνία εξαιρείται από τις διατάξεις περί τραπεζικού απορρήτου.
• Όλα τα βήματα φέρουν προηγμένες ηλεκτρονικές υπογραφές ή κρυπτογράφηση.

👥 Ποιοι κινδυνεύουν

Πολίτες που έχουν αφήσει ανεξόφλητα πρόστιμα —συχνά από κλήσεις που ίσως ούτε θυμούνται— βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι με δέσμευση των τραπεζικών τους λογαριασμών. Ακόμη και ποσά μικρής αξίας, αν έχουν βεβαιωθεί και δεν παραγράφηκαν λόγω των εξαιρέσεων, μπορούν να οδηγήσουν σε αναγκαστική είσπραξη.

Ο Προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών των ΟΤΑ έχει πλέον ρόλο αντίστοιχο με αυτόν του Διοικητή της ΑΑΔΕ, δίνοντας τη δυνατότητα στους δήμους να κινηθούν με ταχύτητα και τεχνολογική υποστήριξη.

✅ Συμπέρασμα

Το κυνήγι των δήμων για ανείσπρακτα πρόστιμα δεν αφορά μόνο νέες παραβάσεις, αλλά και παλιές υποθέσεις που θεωρούνταν ξεχασμένες. Το θεσμικό πλαίσιο, με διατάξεις που συνδυάζουν παλαιούς και νέους νόμους, δίνει τη δυνατότητα στους δήμους να προχωρούν σε κατασχέσεις με αυτοματοποιημένο τρόπο, χωρίς να απαιτείται η συναίνεση ή προηγούμενη ειδοποίηση του πολίτη.

Η σύσταση προς τους πολίτες είναι σαφής: ελέγξτε εγκαίρως τις εκκρεμότητές σας με τον δήμο, πριν το σύστημα τις «θυμηθεί» για εσάς.