Χιλιάδες ενοικιαστές αναμένεται να λάβουν από φέτος την επιστροφή ενοικίου χωρίς αίτηση, όπως προβλέπει η νέα ρύθμιση του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Ωστόσο, η απλοποίηση της διαδικασίας φαίνεται να κρύβει παγίδες, καθώς τεχνικές λεπτομέρειες και αυστηρές προβλέψεις απειλούν να αποκλείσουν δικαιούχους χωρίς ουσιαστικό λόγο.

Τι προβλέπει η νέα ρύθμιση

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο «Διασφάλιση δημοσιονομικής ισορροπίας», η επιστροφή ενοικίου θα πραγματοποιείται αυτόματα κάθε 30ή Νοεμβρίου, με βάση τα στοιχεία της ετήσιας φορολογικής δήλωσης (έντυπο Ε1) του ενοικιαστή. Το ποσό αντιστοιχεί στο 1/12 των συνολικών ενοικίων του προηγούμενου έτους, με ανώτατο όριο τα 800 ευρώ ετησίως και επιπλέον 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο.

Το βασικό κριτήριο επιλεξιμότητας είναι η καταχώριση του αριθμού δήλωσης μίσθωσης (κωδικός 081 στο Ε1). Όσοι δεν έχουν δηλώσει σωστά τον αριθμό θα μπορούν να τον διορθώσουν έως τις 15 Ιουλίου 2025 χωρίς πρόστιμο, ενώ υπάρχει και δεύτερη ευκαιρία για αλλαγές μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου.

Η ενίσχυση θα καταβάλλεται απευθείας στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων, χωρίς αίτηση, φορολόγηση ή συμψηφισμό με χρέη προς το Δημόσιο.

Ποιοι κινδυνεύουν να αποκλειστούν

Παρά την πρόβλεψη για αυτόματη καταβολή, φοροτεχνικοί προειδοποιούν ότι η ρύθμιση ενδέχεται να αποκλείσει αρκετούς ενοικιαστές εξαιτίας «τεχνικών λαθών», όπως παραλείψεις στη συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης ή καθυστερημένες διορθώσεις.

Η πιο αυστηρή διάταξη αφορά την ανάκτηση της ενίσχυσης με τόκους σε περίπτωση «ανακριβών στοιχείων», ακόμη κι αν πρόκειται για ακούσιο λάθος. Σε αυτή την περίπτωση, εκτός από την επιστροφή των χρημάτων, ο πολίτης αποκλείεται από το πρόγραμμα για τρία χρόνια.

Ανησυχία προκαλεί επίσης το γεγονός ότι η τελική εικόνα της δήλωσης μπορεί να τροποποιηθεί εκ των υστέρων από τρίτους, όπως η ΑΑΔΕ ή ο ιδιοκτήτης του ακινήτου, με αποτέλεσμα οι ενοικιαστές να βρεθούν εκτός προγράμματος χωρίς να έχουν ευθύνη.

Κριτήρια που προκαλούν αντιδράσεις

Οι προβλέψεις για εισοδηματικά και περιουσιακά όρια έχουν επίσης προκαλέσει έντονες διαμαρτυρίες. Για άγαμους το εισοδηματικό όριο είναι 20.000 ευρώ και για έγγαμους ή μέλη συμφώνου συμβίωσης 28.000 ευρώ, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη ιδιαίτερες συνθήκες διαβίωσης.

Επιπλέον, καταγράφονται παράπονα για άνιση μεταχείριση οικογενειών με παιδιά, τρίτεκνων, πολύτεκνων και οικογενειών με ΑμεΑ, οι οποίες θεωρούν ότι τα όρια δεν ανταποκρίνονται στο πραγματικό κόστος ζωής τους.

Αναμονή για βελτιώσεις

Η δημόσια διαβούλευση επί του νομοσχεδίου διαρκεί έως τις 19 Ιουνίου και οι αντιδράσεις που έχουν καταγραφεί ενδέχεται να οδηγήσουν σε τροποποιήσεις. Προς το παρόν, ωστόσο, χιλιάδες ενοικιαστές καλούνται να επιδείξουν αυξημένη προσοχή ώστε να μην χάσουν την ενίσχυση για λόγους που δεν σχετίζονται με την οικονομική τους κατάσταση.