Σε μία σημαντική μεταρρύθμιση που αφορά χιλιάδες πολίτες, το Υπουργείο Οικονομικών προχωρά στην πλήρη ψηφιοποίηση της διαδικασίας απαλλαγής από τον φόρο μεταβίβασης για πρώτη κατοικία. Η νέα πλατφόρμα, που αναμένεται να ενεργοποιηθεί ως τα τέλη του 2025, υπόσχεται να βάλει τέλος στη χρονοβόρα και συχνά αποθαρρυντική γραφειοκρατία, καθιστώντας την ιδιοκατοίκηση πιο προσβάσιμη.
Τέλος στις ουρές και στα δικαιολογητικά – Όλα ψηφιακά
Μέχρι σήμερα, οι ενδιαφερόμενοι υποχρεούνται να συλλέξουν πολυάριθμα έγγραφα, όπως τίτλους ιδιοκτησίας, τοπογραφικά, βεβαιώσεις φορολογικής και πολεοδομικής νομιμότητας, φορολογικές δηλώσεις (Ε1, Ε9, ΕΝΦΙΑ) πενταετίας και υπεύθυνες δηλώσεις. Η νέα ψηφιακή διαδικασία, όμως, φέρνει μια ριζική αλλαγή: μέσα από μια ενιαία πλατφόρμα, τα απαραίτητα στοιχεία θα αντλούνται αυτόματα από βάσεις δεδομένων του Δημοσίου, όπως η ΕΡΓΑΝΗ, η ΑΑΔΕ και οι Δήμοι.
Ο πολίτης δεν θα χρειάζεται πλέον να «τρέχει» σε υπηρεσίες, καθώς η πλατφόρμα θα επιβεβαιώνει τα δικαιολογητικά χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, μειώνοντας το κόστος χρόνου και το ενδεχόμενο λαθών.
Ποιοι δικαιούνται την απαλλαγή – Οι βασικές προϋποθέσεις
Η απαλλαγή από τον φόρο μεταβίβασης πρώτης κατοικίας παρέχεται μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και υπό αυστηρούς όρους. Ο βασικός κανόνας είναι ότι ο αγοραστής και η οικογένειά του δεν πρέπει να διαθέτουν άλλη κατοικία που να καλύπτει τις στεγαστικές τους ανάγκες, ούτε να έχουν ήδη επωφεληθεί από το ίδιο μέτρο. Απαγορεύεται, επίσης, η ύπαρξη συγγένειας με τον πωλητή.
Ο αγοραστής πρέπει να διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα ή να σχεδιάζει μόνιμη εγκατάσταση εντός δύο ετών από την απόκτηση του ακινήτου.
Απαλλαγές με αριθμούς – Το κόστος και η απήχηση
Μόνο το 2024, περίπου 32.000 ζευγάρια επωφελήθηκαν της απαλλαγής, με τη συνολική δημοσιονομική επιβάρυνση να ξεπερνά τα 2,15 δισεκατομμύρια ευρώ. Επιπλέον, απαλλαγές σε περιπτώσεις γονικών παροχών και κληρονομιών ξεπέρασαν τα 7,7 εκατομμύρια ευρώ.
Ποια είναι τα αφορολόγητα όρια για την απαλλαγή
Για αγορά πρώτης κατοικίας:
- Άγαμοι: έως 200.000 ευρώ
- Έγγαμοι: έως 250.000 ευρώ
- Προσαυξήσεις: +25.000 ευρώ για κάθε ένα από τα δύο πρώτα παιδιά και +30.000 ευρώ για κάθε επόμενο
Για γονικές παροχές:
- Έως 800.000 ευρώ για κατοικία που θα χρησιμοποιηθεί ως πρώτη
- Προσαύξηση ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση (έως και 1.050.000 ευρώ για έγγαμο χωρίς παιδιά)
Για κληρονομιές:
- Άγαμοι/ανήλικοι: 200.000 ευρώ
- Έγγαμοι: 250.000 ευρώ + επιπλέον ποσά για παιδιά
- Συμπεριλαμβάνεται και αποθήκη ή θέση στάθμευσης έως 20 τ.μ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο
Για απόκτηση οικοπέδου:
- Άγαμοι/ανήλικοι: 50.000 ευρώ
- Έγγαμοι: 100.000 ευρώ
- Προσαύξηση: +10.000 ευρώ για κάθε ένα από τα δύο πρώτα παιδιά και +15.000 ευρώ για κάθε επόμενο
- Απαραίτητη προϋπόθεση: το οικόπεδο να είναι οικοδομήσιμο με επίσημη βεβαίωση
Η απαλλαγή είναι μοναδική – Δεν επαναλαμβάνεται
Η φοροαπαλλαγή χορηγείται μία φορά. Σε μελλοντική αγορά κατοικίας, για να χρησιμοποιηθεί εκ νέου, θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι τα υφιστάμενα ακίνητα δεν καλύπτουν τις στεγαστικές ανάγκες ή να καταβληθεί ο αναλογών φόρος για την προηγούμενη απαλλαγή.
