Μία κρυφή πηγή τεράστιων φορολογικών απωλειών αποκαλύπτει το νέο επίδομα ενοικίου που σχεδιάζει να χορηγήσει η κυβέρνηση, το οποίο φέρνει στο φως τα αδήλωτα εισοδήματα από ενοίκια που διαχειρίζονται οι ιδιοκτήτες ακινήτων.

Η παρέμβαση, που προβλέπει την επιστροφή του 1/12 της ετήσιας δαπάνης ενοικίου στους ενοικιαστές, αναδεικνύει μια διαχρονική στρέβλωση: τα ενοίκια που δηλώνονται στην Εφορία είναι ελάχιστα σε σχέση με τα πραγματικά ποσά που αλλάζουν χέρια.

Τα νούμερα που “δεν βγαίνουν”

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, το συνολικό δηλωθέν εισόδημα από ενοίκια ανέρχεται σε μόλις 3,6 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό καταγράφεται μέσα από 1,188 εκατομμύρια φορολογικές δηλώσεις. Αν κάνουμε τη διαίρεση, προκύπτει ότι ο μέσος όρος δαπάνης για ενοίκιο φτάνει τα 255 ευρώ τον μήνα — ένα ποσό που δεν ανταποκρίνεται στις σημερινές τιμές της αγοράς.

Το κράτος εκτιμά ότι περίπου 948.000 νοικοκυριά, δηλαδή σχεδόν το 80% των ενοικιαστών, θα δικαιούνται το νέο επίδομα. Παρά ταύτα, η συνολική δημοσιονομική επιβάρυνση δεν ξεπερνά τα 230 εκατ. ευρώ. Ο λόγος; Η βάση υπολογισμού θα είναι τα ποσά που εμφανίζονται στα φορολογικά έντυπα — και όχι αυτά που πληρώνονται πραγματικά.

Η “σιωπηλή συμφωνία” ιδιοκτητών – ενοικιαστών

Το πρόβλημα έχει τις ρίζες του στη βαριά φορολογία των εισοδημάτων από ακίνητη περιουσία. Σήμερα, τα εισοδήματα αυτά φορολογούνται με συντελεστές από 15% έως 45%, ανάλογα με το ύψος τους. Αυτό έχει δημιουργήσει ένα ισχυρό αντικίνητρο για την πλήρη δήλωσή τους.

Από την άλλη, οι ενοικιαστές δεν έχουν ουσιαστικό λόγο να επιμείνουν στη διαφάνεια, αφού συχνά κερδίζουν καλύτερο ενοίκιο όταν “συμφωνούν” να δηλώσουν μικρότερα ποσά. Το αποτέλεσμα; Η φοροδιαφυγή αποκτά χαρακτήρα “συνεργατικό”.

ΠΟΜΙΔΑ: Ζητά νέο φορολογικό καθεστώς

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) εδώ και καιρό έχει καταθέσει προτάσεις για την αλλαγή του φορολογικού πλαισίου. Συγκεκριμένα, ζητά την κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης των ενοικίων και την ευθυγράμμιση με την κλίμακα που ισχύει για τους ελεύθερους επαγγελματίες.

Το υπουργείο Οικονομικών προς το παρόν απορρίπτει μια τόσο δραστική αλλαγή, εξετάζει όμως μία στοχευμένη παρέμβαση: τη μείωση του ελάχιστου συντελεστή φορολόγησης από 15% σε 5% για εισοδήματα έως 5.000 ευρώ, προκειμένου να ενθαρρύνει τη δήλωση μικρότερων ποσών.

Μια νέα εποχή διαφάνειας;

Το νέο επίδομα μπορεί να αποτελέσει όχι μόνο στήριξη για τους ενοικιαστές, αλλά και εργαλείο αποκάλυψης αδήλωτων εισοδημάτων. Εφόσον η επιδότηση συνδεθεί με τις πραγματικές καταβολές ενοικίων, τότε οι ενοικιαστές θα έχουν κάθε λόγο να δηλώνουν το ακριβές ποσό — κι έτσι, ένα «παιχνίδι σκιών» δισεκατομμυρίων μπορεί σταδιακά να τελειώσει.