Το τέλος μιας εποχής: Οι τράπεζες απομακρύνουν ΑΤΜ από απομακρυσμένες περιοχές

Τις τελευταίες δεκαετίες, τα ΑΤΜ αποτέλεσαν τη βασική πύλη πρόσβασης στα μετρητά για τους Έλληνες πολίτες και τους τουρίστες. Ωστόσο, οι εγχώριες τράπεζες πλέον εγκαταλείπουν σταδιακά το δίκτυο των ΑΤΜ, ειδικά σε περιοχές με χαμηλή εμπορική δραστηριότητα ή υψηλό λειτουργικό κόστος.

Ο λόγος; Η διατήρηση και ο ανεφοδιασμός των μηχανημάτων έχει εξελιχθεί σε δυσβάσταχτο κόστος. Έτσι, οι τράπεζες προχωρούν στην πώληση ΑΤΜ σε διεθνείς εταιρείες, οι οποίες με τη σειρά τους επιβάλλουν σημαντικά υψηλότερες χρεώσεις στους χρήστες – φτάνοντας ακόμη και τα 4,95 ευρώ ανά συναλλαγή.

Το κενό καλύπτουν διεθνείς πάροχοι – Νέος παίκτης η Cashflex

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη κίνηση της Τράπεζας Πειραιώς, η οποία πούλησε 850 ΑΤΜ που βρίσκονταν εκτός τραπεζικών καταστημάτων (off-site) στις εταιρείες Printec και Cashflex – η τελευταία δημιουργήθηκε αποκλειστικά για τον σκοπό αυτό.

Η Euronet, ένας από τους μεγαλύτερους παγκόσμιους παρόχους ATM, έχει ήδη χτίσει ένα εκτεταμένο δίκτυο με πάνω από 2.200 ΑΤΜ σε όλη την Ελλάδα – καλύπτοντας κυρίως τουριστικά σημεία αλλά και απομονωμένες περιοχές χωρίς παρουσία ελληνικών τραπεζών.

Η χρέωση-σοκ και τι προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία

Τα νέα δεδομένα όμως φέρνουν και νέα κόστη. Η Euronet χρεώνει 4,95 ευρώ ανά συναλλαγή, ανεξαρτήτως ποσού. Αντίθετα, οι ελληνικές τράπεζες χρεώνουν κατά μέσο όρο περίπου 1 ευρώ όταν χρησιμοποιείται ATM άλλου τραπεζικού ομίλου.

Σημειώνεται ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία υποχρεώνει τους παρόχους να εφαρμόζουν ενιαία τιμολόγηση, ανεξαρτήτως του αν η κάρτα προέρχεται από ελληνική ή ξένη τράπεζα. Οι πάροχοι ATM αποκομίζουν κέρδη όχι μόνο από τις χρεώσεις, αλλά και από τη μετατροπή συναλλάγματος, όταν το μηχάνημα χρησιμοποιείται από τουρίστες εκτός Ευρωζώνης.

Οι τράπεζες στρέφονται στον ψηφιακό μετασχηματισμό

Την ίδια στιγμή, οι παραδοσιακές τράπεζες επιλέγουν να επενδύσουν σε τεχνολογικά αναβαθμισμένα ATM, μειώνοντας όμως το συνολικό δίκτυό τους. Παρά τη μετάβαση σε ψηφιακές συναλλαγές, οι αναλήψεις μετρητών παραμένουν απαραίτητες – ειδικά για τουρίστες, ηλικιωμένους και όσους διαμένουν σε περιοχές με περιορισμένη πρόσβαση σε τραπεζικά καταστήματα.

Τα ΑΤΜ πλέον υποστηρίζουν πληρωμές λογαριασμών, καταθέσεις, και ανέπαφες συναλλαγές μέσω τεχνολογιών barcode και NFC, καλύπτοντας ένα σημαντικό φάσμα λειτουργιών χωρίς την ανάγκη επίσκεψης στο γκισέ.

Τα νούμερα του τραπεζικού χάρτη ATM στην Ελλάδα

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία:

• Εθνική Τράπεζα: 1.400 ATM (540 σε καταστήματα, τα υπόλοιπα off-site)
• Eurobank: 1.200 ATM (840 off-site)
• Alpha Bank: 1.195 ATM (582 σε καταστήματα)
• Τράπεζα Πειραιώς: Μετά την πώληση 850 ATM, διαθέτει 934 σε καταστήματα και 367 off-site

Η Euronet, από την πλευρά της, αύξησε τα ATM της κατά 500 μέσα σε 5 χρόνια (2019–2023), υπερδιπλάσιο αριθμό από ό,τι οι ελληνικές τράπεζες στο ίδιο διάστημα.

Τι να περιμένουν οι πολίτες

Οι πολίτες θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις χρεώσεις, ειδικά σε τουριστικά σημεία ή σε περιοχές χωρίς παρουσία ελληνικών τραπεζών. Παρόλο που υπάρχει προσπάθεια ανάπτυξης και δωρεάν δικτύων ATM, όπως αυτό της Euronet με στόχο τα 500 σημεία έως το τέλος του 2025, το κόστος ανάληψης θα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον πάροχο και τη γεωγραφική θέση.