Αυστηροί έλεγχοι, καταιγισμός καταγγελιών και τεχνολογική… επιτήρηση στις ελληνικές παραλίες φέρνει το φετινό καλοκαίρι, με τις αρμόδιες Αρχές να λαμβάνουν δραστικά μέτρα για την αποτροπή αυθαιρεσιών και καταπατήσεων του αιγιαλού.
Μέσα σε μόλις δύο μήνες, περισσότερες από 3.000 καταγγελίες κατατέθηκαν για παραβάσεις στις ακτές της χώρας. Συγκεκριμένα, 2.667 καταγγελίες υποβλήθηκαν μόνο τον Ιούνιο — επώνυμες και ανώνυμες — ενώ προστέθηκαν σε περίπου 300 που είχαν φτάσει στο Υπουργείο Οικονομικών ήδη από τον Μάιο. Μέχρι στιγμής, πάνω από τις μισές έχουν ελεγχθεί, με τα πρώτα πρόστιμα να έχουν ήδη επιβληθεί, ενώ οι έλεγχοι συνεχίζονται με εντατικούς ρυθμούς.
Οι επιθεωρήσεις διεξάγονται κυρίως με επιτόπιες αυτοψίες από κλιμάκια που χρησιμοποιούν παραχωρητήρια και μεζούρες, προκειμένου να διαπιστώσουν εάν τηρούνται οι συμφωνημένοι όροι. Ωστόσο, ενόψει Αυγούστου, ενεργοποιούνται επιπλέον μέτρα: drones θα χρησιμοποιούνται για προληπτική εποπτεία αλλά και για επιβεβαίωση καταγγελιών, ενισχύοντας έτσι τον έλεγχο και την τεκμηρίωση των παραβάσεων.
Ψηφιακά εργαλεία στη μάχη κατά της αυθαιρεσίας
Η εφαρμογή MyCoast, που υλοποιείται από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, έχει μετατραπεί σε σημαντικό εργαλείο τόσο για τους πολίτες όσο και για τις ελεγκτικές υπηρεσίες, διευκολύνοντας την υποβολή καταγγελιών και τον εντοπισμό παρανομιών.
Αν και τα φαινόμενα αυθαιρεσιών ήταν εκτεταμένα το περασμένο καλοκαίρι, φέτος διαπιστώνεται μείωση, σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις. Όπως σημειώνουν κυβερνητικές πηγές, η επιβολή αυστηρών προστίμων, οι άμεσοι έλεγχοι και η βελτίωση των διαδικασιών παραχώρησης συνέβαλαν αποφασιστικά. Ενδεικτικά, έχουν πραγματοποιηθεί συνολικά 10.565 παραχωρήσεις, εκ των οποίων οι 982 έγιναν μέσα στο 2025.
Οι πιο “παραβατικές” περιοχές και η Κρήτη
Στο επίκεντρο των καταγγελιών βρέθηκαν περιοχές όπως η Ανατολική Αττική και η Χαλκιδική, που καταγράφουν τον μεγαλύτερο αριθμό παραβάσεων.
Οι πιο συχνές καταγγελίες αφορούν αυθαίρετη κάλυψη παραλίας (1.568 περιπτώσεις) και παρεμπόδιση της ελεύθερης πρόσβασης (441 καταγγελίες). Η γεωγραφική κατανομή των καταγγελιών για τον Ιούνιο έχει ως εξής για την Κρήτη:
- Ηράκλειο: 45 καταγγελίες
- Χανιά: 63 καταγγελίες
- Ρέθυμνο: 16 καταγγελίες
- Λασίθι: 15 καταγγελίες
Η Κρήτη, συνολικά, συγκεντρώνει πάνω από 130 καταγγελίες, στοιχείο που δείχνει ιδιαίτερη ευαισθητοποίηση αλλά και έντονη πίεση από την τουριστική δραστηριότητα.
«Καμπάνες» με αυστηρά μέτρα και πρόστιμα
Η νομοθεσία προβλέπει γρήγορες και αυστηρές διαδικασίες αντιμετώπισης των παραβάσεων. Όταν εντοπίζεται αυθαίρετη κατάληψη αιγιαλού ή παραλίας χωρίς σύμβαση παραχώρησης ή πέραν των συμφωνημένων ορίων, η Κτηματική Υπηρεσία εκδίδει πράξη άμεσης απομάκρυνσης, με 48 ώρες προθεσμία για καθαρισμό του χώρου.
Σε περιπτώσεις όπου εντοπίζεται αυθαίρετη κατασκευή ή λειτουργία επιχειρήσεων (π.χ. beach bars) χωρίς άδεια, εκτός από απομάκρυνση, εκδίδεται και εντολή σφράγισης της επιχείρησης, με σχετική σήμανση στα ελληνικά και στα αγγλικά.
Ενδεικτικά πρόστιμα:
- Αυθαίρετες κατασκευές: Πρόστιμο 4 φορές πάνω από το προβλεπόμενο αντάλλαγμα, για κάθε έτος μέχρι 5 χρόνια.
- Αυθαίρετη κατάληψη χωρίς άδεια: Αντίστοιχο πρόστιμο και αποκλεισμός από διαγωνισμούς για 5 έτη (10 έτη σε υποτροπή).
- Παραβίαση όρων παραχώρησης: Πρόστιμο 4πλάσιο του ανταλλάγματος για την υπερβάλλουσα έκταση.
- Εμπόδιο στην πρόσβαση των πολιτών στη θάλασσα: Πρόστιμα από 2.000 έως 60.000 ευρώ.
- Εμπόδιο στο έργο των ελεγκτών: Πρόστιμο 10.000 ευρώ.
- Παράλειψη ανάρτησης ταμπέλας με στοιχεία παραχώρησης: 1.000 ευρώ.
Οι Αρχές έχουν πλέον ξεκαθαρίσει πως δεν υπάρχει περιθώριο για ανοχή ή ελαστικότητα. Το φετινό καλοκαίρι δεν θα επιτρέψει «ιδιωτικές» παραλίες σε δημόσιο χώρο — και οι παραβάτες καλούνται να το σκεφτούν καλά πριν επιχειρήσουν να αγνοήσουν τον νόμο.
Από εδώ και πέρα, η θάλασσα… έχει μάτια.
