Ο «Μάρτης» είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έθιμα της ελληνικής λαογραφίας, το οποίο διατηρείται ζωντανό εδώ και αιώνες. Πρόκειται για ένα βραχιόλι φτιαγμένο από κόκκινη και άσπρη κλωστή, το οποίο φοριέται την 1η Μαρτίου και παραμένει στο χέρι μέχρι το τέλος του μήνα. Η παράδοση αυτή συνδέεται με την προστασία από τον ήλιο της άνοιξης, αλλά έχει και βαθύτερες ρίζες που χάνονται στα βάθη της ιστορίας.

Η Καταγωγή του Εθίμου

Η προέλευση του εθίμου του «Μάρτη» εντοπίζεται στην αρχαία Ελλάδα και ειδικότερα στα Ελευσίνια Μυστήρια, όπου οι μύστες φορούσαν μια κλωστή, τον λεγόμενο «Κρόκη», στο δεξί τους χέρι ή στον αστράγαλο κατά τη διάρκεια των ιεροτελεστιών. Αυτή η συμβολική χειρονομία πέρασε στους αιώνες και διαμορφώθηκε στη σημερινή της μορφή.

Στη λαϊκή παράδοση, το βραχιόλι του Μάρτη θεωρείται ότι προστατεύει από τον ήλιο της άνοιξης, αποτρέποντας τα εγκαύματα στο δέρμα, ειδικά στα μικρά παιδιά. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι μητέρες έδεναν την κλωστή στα χέρια των παιδιών τους, ώστε να μην «μαυρίσουν» από τον ανοιξιάτικο ήλιο.

Ο Συμβολισμός των Χρωμάτων

Τα χρώματα του Μάρτη δεν είναι τυχαία. Το λευκό συμβολίζει την καθαρότητα και το φως, ενώ το κόκκινο την υγεία, τη δύναμη και τη ζωντάνια. Ο συνδυασμός τους αντανακλά την εναλλαγή των εποχών, το τέλος του χειμώνα και την έλευση της άνοιξης.

Πώς Φοριέται και Πότε Αφαιρείται

Ο «Μάρτης» φοριέται από την 1η Μαρτίου, κυρίως στο δεξί χέρι ή στον αστράγαλο, και αφαιρείται συνήθως στο τέλος του μήνα. Σε ορισμένες περιοχές, συνηθίζεται να τον αφήνουν πάνω σε ένα ανθισμένο δέντρο για να τον πάρουν τα χελιδόνια και να φτιάξουν τη φωλιά τους. Άλλοι τον καίνε στην Ανάσταση με το Άγιο Φως, προσδίδοντάς του μια επιπλέον θρησκευτική διάσταση.

Το Έθιμο Σήμερα

Παρόλο που η ζωή έχει αλλάξει πολύ από τα παλιά χρόνια, το έθιμο του «Μάρτη» εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα δημοφιλές σε Ελλάδα και Βαλκάνια. Μικροί και μεγάλοι συνεχίζουν να φορούν το βραχιολάκι κάθε άνοιξη, τηρώντας μια παράδοση που ενώνει το παρελθόν με το παρόν.

Ο «Μάρτης» δεν είναι απλώς ένα κόσμημα· είναι ένα σύμβολο προστασίας, αναγέννησης και σύνδεσης με τις ρίζες μας. Ένα μικρό έθιμο που συνεχίζει να μας θυμίζει τη δύναμη της παράδοσης και τη σημασία των απλών, όμορφων στιγμών της ζωής.