Παραγραφή Ασφαλιστικών Οφειλών: Νέες Διατάξεις και Ωφελήματα για Ελεύθερους Επαγγελματίες και Αυτοαπασχολούμενους

Χρέη που δημιουργήθηκαν μεταξύ 2006 και 2012 και για τα οποία δεν έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες από τον e-EΦΚΑ και το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), παραγράφονται πλέον, καθώς η σχετική εγκύκλιος τέθηκε σε εφαρμογή, προσδιορίζοντας το νέο όριο παραγραφής για τις οφειλές σε 10 έτη.

Η παραγραφή αφορά χρέη που υπολογίζονται περίπου στο 1 δισ. ευρώ, σε σύνολο 45,5 δισ. ευρώ οφειλών προς τον ΕΦΚΑ και το ΚΕΑΟ. Σημαντικά ωφελημένοι από την εφαρμογή αυτής της διάταξης είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι που είχαν χρέη από προηγούμενα έτη και βλέπουν την πόρτα της συνταξιοδότησης να ανοίγει, καθώς οι παραγραφές τους θα υποστηρίξουν αυτή τη διαδικασία.

Ωστόσο, σύμφωνα με την εγκύκλιο, η παραγραφή αφορά μόνο τις μη βεβαιωμένες οφειλές από τον e-ΕΦΚΑ. Σύμφωνα με τους όρους της εγκυκλίου, η περίοδος παραγραφής ορίζεται σε 10 χρόνια για τον e-ΕΦΚΑ να βεβαιώσει και να εισπράξει τις απαιτήσεις για μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές. Αν η απαίτηση δεν βεβαιωθεί και δεν κοινοποιηθεί εντός αυτής της περιόδου, τότε οι οφειλές παραγράφονται.

Η διαδικασία παραγραφής θα αφορά όλους τους τύπους οφειλετών (εργοδότες, ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους, αγρότες) και δε θα απαιτεί αίτηση από τον ασφαλισμένο. Η παραγραφή των βεβαιωμένων οφειλών θα γίνεται κεντρικά και μαζικά κάθε χρόνο από τις υπηρεσίες του ΚΕΑΟ, και οι οφειλές αυτές δε θα εμφανίζονται πλέον στο αρχείο του οφειλέτη. Αν ο ασφαλισμένος θέλει να αμφισβητήσει την παραγεγραμμένη οφειλή, μπορεί να υποβάλει ένσταση στην τοπική διεύθυνση του e-ΕΦΚΑ.

Η παραγραφή αναστέλλεται αν ο e-ΕΦΚΑ ή το ΚΕΑΟ ενημερώσουν τον ασφαλισμένο για την οφειλή εντός της 10ετίας, μέσω επιστολής, δικαστικού επιμελητή, ηλεκτρονικής ειδοποίησης ή άλλης ενέργειας διοικητικής εκτέλεσης.

Ειδικότερα, οι μη μισθωτοί που αναμένουν την παραγραφή των οφειλών τους για να ξεκινήσουν τη διαδικασία συνταξιοδότησης, θα μπορούν να διακανονίσουν τα χρέη τους μέχρι 20.000 ευρώ. Η εγκύκλιος καθορίζει ότι μετά την παραγραφή των οφειλών, οι μη μισθωτοί μπορούν να ζητήσουν να υπολογιστεί ο ασφαλιστικός χρόνος για τη σύνταξή τους, με την προϋπόθεση να καταβάλουν το σύνολο των οφειλών και των πρόσθετων τελών.

Για παράδειγμα, ένας αυτοαπασχολούμενος που υπέβαλε αίτηση συνταξιοδότησης το 2022 και οφείλει εισφορές για τα έτη 2002-2011, τις οποίες δεν έχει βεβαιώσει ο ΕΦΚΑ μέχρι εκείνη τη στιγμή, θα δει αυτές τις οφειλές να παραγράφονται. Εάν όμως χρειάζεται να συμπληρώσει 5 χρόνια ασφάλισης για να θεμελιώσει το δικαίωμα, μπορεί να πληρώσει 5 από τα 10 παραγεγραμμένα χρόνια για να τα αναγνωρίσει ως ασφαλιστικό χρόνο. Εάν ο ΕΦΚΑ είχε ήδη κοινοποιήσει τις οφειλές εντός της 10ετίας, τότε ο ασφαλισμένος θα πρέπει να πληρώσει το σύνολο των οφειλών.

Οι εργαζόμενοι που οφείλουν οι εργοδότες τους για την περίοδο 2006-2011 δεν χάνουν τα ασφαλιστικά τους δικαιώματα λόγω της παραγραφής των οφειλών αυτών.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, οι οφειλές που δημιουργούνται από το 2026 και μετά θα παραγράφονται εντός 5 ετών, προκειμένου να εναρμονιστεί η παραγραφή των ασφαλιστικών οφειλών με την αντίστοιχη φορολογική νομοθεσία.