Πολλές φορές ξυπνάμε και το όνειρο που είδαμε τη νύχτα μας φαίνεται τόσο ζωντανό, σαν να έχει συμβεί πραγματικά, ενώ άλλες φορές δεν θυμόμαστε τίποτα. Αυτή η διαφορά στην ικανότητα να θυμόμαστε τα όνειρα επηρεάζει διαφορετικά άτομα. Αιτίες για αυτό το φαινόμενο μελετήθηκαν σε πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Communications Psychology. Η μελέτη προσπάθησε να κατανοήσει γιατί κάποιοι άνθρωποι ανακαλούν τα όνειρά τους, ενώ άλλοι όχι.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από το IMT School for Advanced Studies της Λούκα στην Ιταλία, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Καμερίνο. Συμμετείχαν πάνω από 200 άτομα ηλικίας από 18 έως 70 ετών και η μελέτη εξετάζει τους παράγοντες που επηρεάζουν την ικανότητα να θυμόμαστε τα όνειρά μας. Ανάμεσα σε αυτούς τους παράγοντες είναι η προσωπικότητα, η ηλικία, τα μοτίβα του ύπνου και οι εποχιακές μεταβολές.
Η μελέτη διενεργήθηκε από το 2020 έως το 2024, με τους συμμετέχοντες να καταγράφουν καθημερινά τις αναμνήσεις τους από τα όνειρα, ενώ ταυτόχρονα παρακολουθούνταν η ποιότητα του ύπνου και οι γνωστικές τους ικανότητες με τη χρήση φορητών συσκευών και ψυχομετρικών τεστ.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι άτομα που συχνά “ονειροπολούν” και αφήνουν το μυαλό τους να περιπλανιέται κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι πιο πιθανό να θυμούνται τα όνειρά τους. Επίσης, όσοι δίνουν σημασία και προσπαθούν να βρουν νόημα στα όνειρά τους, έχουν περισσότερη ευχέρεια να τα ανακαλούν.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η διάρκεια του ελαφρού ύπνου συνδέεται με την ικανότητα να θυμόμαστε τα όνειρα. Όταν κάποιος περνά περισσότερο χρόνο σε ελαφρύ ύπνο, η μετάβαση από τον ύπνο στην εγρήγορση γίνεται πιο εύκολη, βοηθώντας στην αποθήκευση των εικόνων των ονείρων στη μνήμη.
Αναφορικά με την ηλικία, η έρευνα έδειξε ότι οι νεότεροι άνθρωποι θυμούνται συχνότερα τα όνειρά τους, ενώ οι ηλικιωμένοι βιώνουν συχνά το φαινόμενο των “λευκών ονείρων”, δηλαδή τη αίσθηση ότι έχουν ονειρευτεί κάτι, χωρίς να μπορούν να θυμηθούν λεπτομέρειες.
Η έρευνα επίσης ανέδειξε ότι οι εποχιακές αλλαγές επηρεάζουν την ικανότητα ανάκλησης των ονείρων. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι το ποσοστό ανάκλησης των ονείρων ήταν μικρότερο τον χειμώνα, συγκριτικά με την άνοιξη, υποδεικνύοντας ότι το φυσικό περιβάλλον και οι αλλαγές στο φως της ημέρας μπορεί να επηρεάζουν τη μνήμη μας.
Τα ευρήματα αυτής της μελέτης προσφέρουν μια καλύτερη κατανόηση του ρόλου των ονείρων και της διαδικασίας του ύπνου στην ανθρώπινη συνείδηση και τη νοητική υγεία. Αν και ο ύπνος και τα όνειρα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό μυστήριο για τους επιστήμονες, αυτή η έρευνα ανοίγει νέους δρόμους για περαιτέρω μελέτη στην ψυχολογία και τις νευροεπιστήμες του ύπνου.
