Μερικές φορές, ο “κακός άνθρωπος” φαίνεται πριν καν πει το όνομά του. Να πώς θα τον αναγνωρίσετε με τη βοήθεια της επιστήμης.

Από την πρώτη μας επαφή με τον κοινωνικό κόσμο —την παιδική ηλικία— μαθαίνουμε να δημιουργούμε σχέσεις, να επικοινωνούμε, να εμπιστευόμαστε. Όμως, δεν είναι όλοι οι άνθρωποι καλοπροαίρετοι. Κάποιοι κουβαλούν τοξικά χαρακτηριστικά που μπορούν να μας επηρεάσουν αρνητικά, σε προσωπικό, κοινωνικό ή επαγγελματικό επίπεδο.

Η ψυχολογία, μάλιστα, επισημαίνει ότι δεν χρειάζονται ούτε μέρες ούτε εβδομάδες για να εντοπίσουμε τις «κόκκινες σημαίες» της συμπεριφοράς τους. Αρκούν μόλις πέντε λεπτά —αρκεί να προσέξουμε τα σωστά σημάδια.

1. Η ειρωνεία δεν είναι χιούμορ — Είναι προειδοποίηση

Όταν ένα άτομο ξεκινά τη συζήτηση με σαρκαστικά σχόλια ή προσβολές, ειδικά εις βάρος τρίτων, αυτό δείχνει μια αρνητική, ίσως και επικριτική στάση απέναντι στον κόσμο. Συχνά πρόκειται για μηχανισμό άμυνας που κρύβει εσωτερικές ανασφάλειες. Όμως, για τον συνομιλητή, είναι προμήνυμα προβληματικής συμπεριφοράς.

2. Η υπερβολική ευγένεια μπορεί να είναι παγίδα

Αν κάποιος δείχνει υπέρμετρη ευγένεια και οικειότητα πριν καν υπάρξει χρόνος για φυσική γνωριμία, ίσως δεν είναι απλώς φιλικός. Πρόκειται για το λεγόμενο love bombing — μια τακτική όπου η υπερβολική γοητεία χρησιμοποιείται για να αποσπάσει εμπιστοσύνη. Συχνά αποτελεί εργαλείο στα χέρια ναρκισσιστών ή ελεγκτικών προσωπικοτήτων.

3. Η συμπεριφορά δεν ταιριάζει με τα λόγια; Σημάδι προσοχής

Ένα άτομο που δηλώνει «ειλικρινές» αλλά αποφεύγει ευθείες ερωτήσεις, αλλάζει συνεχώς θέμα ή στέλνει αντικρουόμενα μηνύματα μέσω της γλώσσας του σώματός του, ενδέχεται να κρύβει κάτι. Η ψυχολογική ασυνέπεια είναι ένα συχνό μοτίβο μη αυθεντικής συμπεριφοράς.

4. Η γλώσσα του σώματος μπορεί να φωνάζει “κινδυνος”

Η στάση του σώματος, το ύφος, το βλέμμα και η διαχείριση του προσωπικού χώρου είναι αποκαλυπτικά. Άτομα που παραβιάζουν την άνεσή σας σωματικά, που αποφεύγουν να σας κοιτάξουν στα μάτια ή σας κοιτούν έντονα χωρίς συναισθηματική σύνδεση, ίσως προσπαθούν να επιβληθούν ή να σας χειραγωγήσουν.

Γιατί έχει σημασία να είμαστε σε εγρήγορση

Το να μάθουμε να αναγνωρίζουμε έγκαιρα τις ενδείξεις τοξικής συμπεριφοράς δεν είναι απλώς ένα κοινωνικό “τρικ”. Είναι ένας τρόπος να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από συναισθηματική φθορά, σχέσεις που μας εξαντλούν και περιβάλλοντα που δεν ευνοούν την ψυχική μας υγεία.

Η διαίσθηση, όσο και αν φαίνεται “μυστικιστική”, βασίζεται σε υποσυνείδητες ενδείξεις που ο εγκέφαλος καταγράφει ακαριαία. Όταν τη συνδυάζουμε με ψυχολογική γνώση, αποκτούμε ένα πολύτιμο εργαλείο αυτοπροστασίας.