Γιατί τα περίπτερα εξαφανίζονται από τους ελληνικούς δρόμους: Οι λόγοι πίσω από τη μεγάλη αλλαγή
Τα περίπτερα, για δεκαετίες αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας στις ελληνικές γειτονιές και πλατείες, βλέπουν πλέον τον αριθμό τους να μειώνεται δραματικά. Από περίπου 11.000 σημεία το 2010, σήμερα υπολογίζεται ότι έχουν απομείνει μόλις 4.700, σύμφωνα με τον Θεόδωρο Μάλλιο, πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Μισθωτών Περιπτέρων.
Η αρχή της πτώσης ξεκίνησε με τη δεκαετή οικονομική κρίση, που μείωσε τη ρευστότητα και τη δύναμη των καταναλωτών. Ακολούθησαν οι περιορισμοί της πανδημίας Covid-19, που αποδεκάτισαν την κίνηση σε δημόσιους χώρους. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο κλάδος ήρθε αντιμέτωπος με τον έντονο ανταγωνισμό από τα σύγχρονα καταστήματα μικρής λιανικής — τα λεγόμενα “convenience stores” — τα οποία αναπτύχθηκαν ραγδαία τα τελευταία χρόνια.
Τα νέα αυτά καταστήματα προσφέρουν στους καταναλωτές χαμηλότερες τιμές, μεγαλύτερη ποικιλία προϊόντων και υπηρεσιών, ακόμη και δυνατότητες όπως το delivery και η online παραγγελία — χαρακτηριστικά που έγιναν ανεκτίμητα ειδικά μετά την πανδημία. Παράλληλα, λειτουργούν με διευρυμένο ωράριο, συχνά 24/7, προσαρμοζόμενα στις νέες απαιτήσεις του καταναλωτικού κοινού.
Σύμφωνα με μελέτη της ICAP CRIF, το 2023 ο τζίρος της μικρής λιανικής (περίπτερα, ψιλικατζίδικα, μίνι μάρκετ και παντοπωλεία) ξεπέρασε τα 5 δισεκατομμύρια ευρώ, με ανοδική τάση που συνεχίζεται και το 2025. Σημαντικό ρόλο σε αυτή την ανάπτυξη παίζουν και μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ, που εισέρχονται δυναμικά στον χώρο μέσω franchise καταστημάτων.
Όπως επισημαίνει ο κ. Μάλλιος, η μείωση των περιπτέρων δεν οφείλεται μόνο στον ανταγωνισμό. Σημαντικοί παράγοντες υπήρξαν οι νομοθετικές αλλαγές κατά την περίοδο των Μνημονίων, που έθεσαν αυστηρότερους όρους αδειοδότησης, αλλά και οι κοινωνικές αλλαγές που επέφερε η πανδημία, με τις περιορισμένες μετακινήσεις να πλήττουν την επισκεψιμότητα στα σημεία πώλησης.
Παρά τη συνεχή συρρίκνωση, τα περίπτερα δεν πρόκειται να εξαφανιστούν πλήρως από το ελληνικό τοπίο. Όπως υπογραμμίζει ο κ. Μάλλιος, υπάρχουν ακόμη περιοχές όπου η δημιουργία άλλου τύπου καταστημάτων είναι αδύνατη λόγω χώρου — και εκεί τα περίπτερα συνεχίζουν να αποτελούν αναντικατάστατο κομμάτι της ζωής της γειτονιάς.
Η ιστορία τους, που ξεκινά από τις αρχές του 20ού αιώνα ως μια καθαρά ελληνική καινοτομία, εξακολουθεί να γράφεται — προσαρμοζόμενη στις προκλήσεις των καιρών.
