Σε ανοικτή ρήξη με τη διοίκηση Τραμπ προχωρά το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, απορρίπτοντας κατηγορηματικά τις πιέσεις της αμερικανικής κυβέρνησης για αλλαγή της πολιτικής του σε θέματα αντισημιτισμού και διαφορετικότητας. Η διαμάχη αποκτά διαστάσεις, καθώς διακυβεύονται κρατικές επιχορηγήσεις ύψους σχεδόν 9 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Η απάντηση του Χάρβαρντ ήρθε μέσα από αυστηρή επιστολή, υπογεγραμμένη από δύο κορυφαίους νομικούς του πανεπιστημίου, η οποία εστάλη στις ομοσπονδιακές αρχές. Το μήνυμα ήταν σαφές: καμία κυβέρνηση δεν έχει το δικαίωμα να παρεμβαίνει στην αυτονομία των ιδιωτικών πανεπιστημίων ή να παραβιάζει τα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματά τους.

«Ούτε το Χάρβαρντ, ούτε κανένα άλλο ιδιωτικό πανεπιστήμιο θα επιτρέψει να κυριευθεί από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση», τονίζεται χαρακτηριστικά στο κείμενο. Το πανεπιστήμιο δηλώνει ότι δεν πρόκειται να δεχθεί αιτήματα που υπερβαίνουν τα όρια της νόμιμης κρατικής εξουσίας, υπερασπιζόμενο την ελευθερία της έκφρασης και την ακαδημαϊκή ανεξαρτησία του.

Το χρονικό της αντιπαράθεσης

Η ένταση μεταξύ της διοίκησης Τραμπ και του Χάρβαρντ κορυφώθηκε στις αρχές Απριλίου, όταν η κυβέρνηση απαίτησε τον τερματισμό προγραμμάτων διαφορετικότητας, ισότητας και συμπερίληψης (γνωστά ως DEI), υποστηρίζοντας πως ενισχύουν την «αντισημιτική παρενόχληση» εντός της πανεπιστημιούπολης. Η επιστολή, που διέρρευσε μέσω της Washington Post, περιλάμβανε επιπλέον αιτήματα για δομικές αλλαγές στη διοικητική και ακαδημαϊκή πολιτική.

Παρότι η απειλή διακοπής της χρηματοδότησης βαραίνει περισσότερο το Χάρβαρντ από οποιοδήποτε άλλο πανεπιστήμιο, η διοίκηση του ιδρύματος αποφάσισε να σταθεί ανυποχώρητη, υποστηρίζοντας ότι ήδη έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την αντιμετώπιση φαινομένων αντισημιτισμού. «Η σημερινή μας εικόνα διαφέρει σημαντικά από εκείνη προ 15 μηνών», υπογραμμίζουν οι δικηγόροι.

Συνταγματική Σύγκρουση

Σύμφωνα με το Χάρβαρντ, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση αγνοεί τις ήδη υπάρχουσες προσπάθειες και παραβιάζει θεμελιώδεις συνταγματικές ελευθερίες, όπως αυτές κατοχυρώνονται από την Πρώτη Τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος – κυρίως την ελευθερία της έκφρασης και την ακαδημαϊκή ελευθερία. Το Ανώτατο Δικαστήριο έχει επανειλημμένα επιβεβαιώσει τα δικαιώματα αυτά, επισημαίνουν οι συντάκτες της επιστολής.

Στο στόχαστρο τα πανεπιστήμια

Από την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, η κυβέρνηση έχει υιοθετήσει σκληρή στάση απέναντι σε μεγάλα ακαδημαϊκά ιδρύματα, τα οποία αποτέλεσαν επίκεντρο φοιτητικών κινημάτων κατά του πολέμου στη Γάζα. Ήδη, το Πανεπιστήμιο Columbia στη Νέα Υόρκη είδε τη χρηματοδότησή του να περικόπτεται κατά 400 εκατομμύρια δολάρια, πριν αρχίσει να εφαρμόζει σειρά μεταρρυθμίσεων υπό κυβερνητική πίεση.

Το Χάρβαρντ είναι το πρώτο πανεπιστήμιο που απορρίπτει ανοιχτά τις κυβερνητικές απαιτήσεις, σηματοδοτώντας πιθανώς την έναρξη ενός ευρύτερου κύκλου αντιδράσεων από τον ακαδημαϊκό κόσμο απέναντι σε αυτό που χαρακτηρίζεται ως επικίνδυνη κρατική παρέμβαση στην ελευθερία της εκπαίδευσης.