Συζητήσεις για την μερική αποκατάσταση των δώρων στο Δημόσιο και στις συντάξεις: Αποκλεισμένο το ενδεχόμενο πλήρους επαναφοράς 13ου και 14ου μισθού από το υπουργείο Οικονομικών

Η κυβέρνηση επεξεργάζεται σχέδιο για τη σταδιακή αποκατάσταση των μισθών και των επιδομάτων στο Δημόσιο και στις συντάξεις μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, παρά το γεγονός ότι ο υπουργός Οικονομικών έχει απορρίψει την πλήρη επαναφορά τους. Στο σχέδιο περιλαμβάνεται η μερική επαναφορά των δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και του επιδόματος αδείας, ωστόσο το συνολικό κόστος αυτών των μέτρων εκτιμάται στα 8 δισ. ευρώ ετησίως, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει δημοσιονομικό εκτροχιασμό, σύμφωνα με τον Κωστή Χατζηδάκη.

Σημειώνεται ότι η ΑΔΕΔΥ έχει διεκδικήσει επανειλημμένα την επιστροφή αυτών των δώρων, ενώ το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) είχε κρίνει το 2019 ότι η περικοπή τους ήταν συνταγματική λόγω της δημοσιονομικής κατάστασης της χώρας. Ωστόσο, εξετάζεται το ενδεχόμενο να επανέλθουν εν μέρει, με το σχέδιο να προβλέπει την προσθήκη ενός επιπλέον μισθού (13ου μισθού) από το 2027, με το μισό δημοσιονομικό κόστος (1,5 δισ. ευρώ), ή την επαναφορά των δώρων όπως ίσχυε μέχρι το 2012. Σε αυτήν την περίπτωση, οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι συνταξιούχοι θα λάβουν 250 ευρώ για το δώρο Πάσχα, 250 ευρώ για το επίδομα αδείας και 500 ευρώ για το δώρο Χριστουγέννων.

Η συζήτηση για την επαναφορά των δώρων ξεκίνησε με αφορμή την εναρμόνιση των μισθών στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, καθώς οι δημόσιοι υπάλληλοι, σε αντίθεση με τους ιδιωτικούς, δεν λαμβάνουν τα συγκεκριμένα δώρα. Από το 2013 έως το 2024, οι συνολικές απώλειες από την κατάργηση των δώρων για τους δημοσίους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους ανέρχονται σε 50 δισ. ευρώ.

Τα ανώτατα δικαστήρια, συμπεριλαμβανομένου του ΣτΕ, έχουν κρίνει συνταγματική την κατάργηση των δώρων για τους δημόσιους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους, και μάλιστα αναφέρουν ότι αυτή η περικοπή ήταν επιβεβλημένη για δημοσιονομικούς λόγους. Συγκεκριμένα, η απόφαση του ΣτΕ (1439/2020) επιβεβαιώνει την συνταγματικότητα της περικοπής των δώρων για το Δημόσιο. Επίσης, το Ελεγκτικό Συνέδριο (1389/2021) έκρινε ότι η κατάργηση των δώρων για τους συνταξιούχους, τους δημόσιους υπαλλήλους και τους λειτουργούς των Σωμάτων Ασφαλείας και του Στρατού είναι συνταγματική.

Στις 6 Ιουνίου έχει προγραμματιστεί από το ΣτΕ πρότυπη δίκη για την επαναφορά του 13ου και του 14ου μισθού στο Δημόσιο. Το δικαστήριο θα εξετάσει αν η κατάργηση αυτών των επιδομάτων είναι συνταγματική ή αν πρέπει να επανέλθουν, ενώ σε περίπτωση θετικής έκβασης, η απόφαση θα αφορά μόνο τους υπαλλήλους που έχουν ασκήσει αγωγές. Σε αυτή την περίπτωση, αναμένονται αναδρομικά μόνο για εκείνους που προχώρησαν σε νομικές ενέργειες έως τη δημοσίευση της απόφασης ή την πρώτη συζήτηση της υπόθεσης.

Αξιοσημείωτο είναι ότι από τις 17 Ιανουαρίου 2025, μετά τη θετική αποδοχή της αίτησης της ΑΔΕΔΥ για τη διεξαγωγή πρότυπης δίκης, έχει ανασταλεί η πρόοδος των εκκρεμών δικών για τη συνταγματικότητα του μέτρου της κατάργησης των επιδομάτων εορτών και αδείας στο Δημόσιο.